ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ve Filistin sorununa "çözüm bulmak" iddiasıyla hazırlanan ve "yüzyılın anlaşması" olarak nitelediği planını açıkladı. İsrail Başbakanı Netanyahu ile birlikte basın toplantısı düzenleyen Trump, "İki devlet olacak, Kudüs İsrail'in bölünmez başkenti olacak. 4 yıl boyunca Filistin, İsrail ile müzakere edebilecek" dedi.
Trump, açıklamasında Filistin'in devlet olarak tanınmasının ise ancak "terörden tamamen vazgeçildiği"nde mümkün olacağını ifade etti.
Planda, Kudüs'ün bölünmemiş bir şekilde İsrail'in başkenti olması öngörülüyor. "Bu vizyon geçmiştekilerden çok farklı" diyen Trump, damadı Jared Kushner'in yönetiminde hazırlanan yeni planını "Geçmiştekiler çok ayrıntılı önerilerdi, ve çok ayrıntılı olduğu için de başarılması zor önerilerdi. Kesin ve taktik çözümlere ihtiyacımız var" sözleriyle savundu.
Plan öncesinde her iki tarafla bir araya geldiğini belirten ABD Başkanı şunları söyledi: "İsrail şimdi barışa doğru önemli bir adım atıyor. Doğrudan müzakerelere gidecek bir yolu kabul etti."Şöyle bir durumumuz da var. Şu an bir yarış içerisindeyiz. Her iki taraf da barışı çok istiyor. İsrail ilk defa bir kavramsal harita çıkarılmasına izin verdi. Bu, ödünlerin verileceği bir harita olacak. İsrail devleti olarak çizdiğimiz bu sınırları ABD tanıyacak. İki devletli yapıya geçiş sürecinde İsrail'in güvenliği hiçbir şekilde tehlikeye girmeyecek."
İSRAİL'İN GÜVENLİĞİNE VURGU
Trump, planı açıklarken sık sık İsrail'in güvenliğine vurgu yapıp, "Gece kulüplerine saldırılar, otobüslere bombalı saldırılar bir daha geri gelmeyecek. Ben İsrail için çok şey yaptım. ABD Büyükelçiliği'ni Kudüs'e taşıdım. Golan Tepeleri'ni İsrail toprağı olarak tanıdım. Belki de en önemlisi İran'la yapılan korkunç anlaşmadan ABD'nin çıkmasını sağladım." dedi.
Plan doğrultusunda Filistinliler için de bağımsız bir devlet olma şansının ortaya çıkacağını belirten ABD Başkanı, "Ortaya koyduğumuz plan, Filistin'in topraklarını iki katına çıkaracak. Hiçbir Filistinli ya da İsrailli evlerini terk etmek zorunda kalmayacak" diye devam etti.
Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'a da "Sayın Abbas bu toprakları alın ve kendi devletinizi kurun. Yıllardır gelişemiyorsunuz. Filistin bu planla sonunda bağımsız ve harika bir devlet olsun. Sayın Abbas barış yolunu seçerseniz Amerika ve diğer ülkeler barış yolunda size destek olacak" çağrısı yaptı.
ABD Başkanı, Filistin'in uluslararası yardımlarla ayakta durduğunu belirtip şu sözleri verdi:
"1 milyona yakın Filistinli için istihdam sağlanacak. "50 milyar dolarlık bir yatırımla birlikte yeni kurulacak olan Filistin devletinin ekonomisini tesis etmesine yardımcı olacağız. Gayri Safi Yurtiçi Hasılaları ikiye, hatta üçe katlanacak. Bizim vizyonumuz artık Filistinlilerin uluslararası yardımla hayatta kalabildikleri bu kısır döngüden kurtaracak. Kendi ayakları üzerinde durmalarını sağlayacağız."
Trump, Gazze'de yönetimde bulunan Hamas'a da değindi, "Hamas'ın, İslami Cihat Örgütleri'nin barışa kaşrı atacakları adımları yasaklayacak kanunlar olacak. Terörün hiçbir şekilde destek almasına izin vermeyeceğiz." dedi.
Trump, Umman, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne "barış çabalarını destekledikleri için" teşekkür etti.
NETANYAHU: GERÇEKÇİ BİR YOL
Trump'tan sonra konuşan İsrail Başbakanı Netanyahu ise plan için "uzun soluklu barışa açılan gerçekçi bir yol olabilir" yorumunu yaptı.
Netanyanhu, yeni planda İsrail'in Ürdün Vadisi üzerindeki hakimiyetini sürdüreceğini, Filistin toprakları dışında yaşayan 4 milyondan fazla Filistinli mültecinin geri dönüş hakkının bulunmayacağını söyledi. Trump'ın planı çerçevesinde kurulması öngörülen Filistin devleti içinse Doğu Kudü'ün dışındaki Abu Dis bölgesini başkent olarak önerdi.
DOĞU KÜDÜS FİLİSTİN'İN BAŞKENTİ OLACAK
Anlaşma gerçekleşirse iki devletli bir yapı ile Filistin başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir devlet olarak tanınacak ve sınırları bugünkü topraklarının iki katı olacak. ABD, Doğu Kudüs'te ayrıca bir büyükelçilik açacak ve Filistin'e 50 milyar dolarlık yardım hibe edilecek.
İSRAİL YERLEŞİMLERİ OLDUĞU GİBİ KALACAK
Anlaşmada ayrıca Gazze ve Batı Şeria arasında yollar ve köprüler inşa edileceği ancak Batı Şeria'daki yerleşimlerin olduğu haliyle kalacağı belirtiliyor. Önümüzdeki dört yıl boyunca yeni yerleşim yerleri inşa edilmeyecek ancak bu süre dolduğunda yerleşim yeniden başlayacak. Bu süre boyunca güvenlik ve polis gücü İsrail tarafından sağlanacak.
Trump konuşmasında, İsrail'e karşı nefretin, Hamas'ın faaliyetlerinin ve 'İslami cihat'ın sonlandırılması gerektiğine vurgu yaptı.
4 YIL SÜRE TANINDI
ABD Başkanı, Filistinlilerin anlaşmayı gözden geçirip, bağımsız devlet olmak için 4 yıllık süresi olduğunu sözlerine ekledi. 80 sayfalık anlaşma İsrail hükümeti tarafından memnuniyetler karşılanırken, Filistinli yetkililerin tepkisini çekti.
AKP PLANA TEPKİ GÖSTERDİ
AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, yayımladığı Türkçe, İngilizce ve Arapça mesajla plana tepki gösterdi. Kurtulmuş, Twitter hesabından, "Hayır Trump! Kudüs; İslam dünyasının kalbi ve Filistin Devletinin başkentidir" dedi.
TOPLANTIYA TÜRKİYE'DEN GAZETECİ ALINMADI
Bu arada Trump ve Netanyahu'nun düzenlediği ortak basın toplantısına Türkiye'den medya kuruluşları alınmadı. Gzetecilerin toplantıyı izlemek için yaptığı akreditasyon başvularına olumlu yanıt verilmedi. Bu durum yandaş medyada "skandal uygulama" olarak nitelendirildi.
(Kaynak: BBC/Euronews)
