Sorgul Aytek: Kadın toplumun her nefesinde yer almıştır

KADINLARDAN NE İSTİYORUZ, DERDİMİZ NE ?

Ötekilerin Gündemi Merhaba arkadaşlar, dünyayı saran bu ölümcül virüsün toplumları alt üst ettiği, insanları bir fanusun içine hapsettiği bu dönemde, her ne kadar acı, karamsarlık, umutsuzluk yakamıza yapışsa da, “ İNSAN” denen varlık direngendir; bu direnişi anlamlı kılan insanın düşünsel yapısıdır, değişimi ve dönüşümüdür.

Zamansızlıktan yakınmamız için bir mazeret yok artık! Kitap okumak ve yaşamımıza anlam katan siteleri okumak için güzel bir fırsat. “Korona Gündemi” ile ilgili yaptığımız dizi söyleşi serisi oldukça ilgi çekti. “Korona Gündemi”nin ötesinde, Türkiye’nin hatta dünyanın dinmeyen, bitmeyen ve kanayan yarası “KADIN ŞİDDETİ, KADIN CİNAYETLERİ!” Nedir bu bitmez tükenmez ve gittikçe artan kadın şiddeti? Derdimiz ne ? Kadınlardan ne istiyoruz ?

Bir toplumun gelişmişlik düzeyi, kadınların içinde bulunduğu gelişmişlik düzeyiyle ilişkilidir. Neden siyasette, bilimde, kültür ve sanatta kadınlar birer aksesuar olarak görülüyor ? Şu bir gerçek ki, kadınların düşünsel gücünden yararlanmadığımız sürece, eril düşünce sisteminin tahakkümü devam ettikçe, dünyanın güzelleşmesi, normalleşmesi uzak bir ihtimaldir. Sözü fazla uzatmayayım. Kadınlar dosyamızın söyleşine başlarken, “HEPİMİZ SUÇLUYUZ! ERKEKLER ERKEKLER ERKEKLER DAHA SUÇLUDUR” diyoruz. Evde kalıyoruz, dışarıya çıkmıyoruz. İçten selamlarımla.

Hamza ÖZKAN

Ötekilerin Gündemi

ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ- Tarihsel ve zorlu bir süreçten geçiyoruz. Bu geçiş süreçlerinde, savaşlarda ve ölümcül salgınlarda kadınlara biçilen roller nelerdir? Dünyada demokratik süreçlerini tamamlamış toplumları da baz alırsak, gerçek anlamda kamusal alanlarda kadınlar yerlerini alabilmişler midir?

EMO Amed Şube Eş Başkanı Sorgul Aytek Avşar: Tarihsel ve zorlu süreçlerden geçildiği doğrudur. Lakin bu tarihsel süreç sürekli fonksiyon değiştirse de kadının toplum içerisindeki mücadelesi ve duruşu da farklılık göstermiştir. Bu mücadelenin temelinde kadının direngenlik esaslı duruşu hep olmuştur.

Kadınlara biçilen rol toplumun genelinde benzer özellikler oluşturmuştur. Toplumun benimsediği dini inançlar, gelenekler, alışkanlıklar kadın üzerinde hep bir baskı aracı olarak kullanılmıştır. Toplum tarafından kadına kadın oluşundan kaynaklı ve zorunlu yapması beklenen ödev ve görevler atfedilmiştir. Oysaki kadının toplum içerisindeki görev ve ödevlerini bir erk değil -varsa öyle bir olgu- bunu da kendisi belirlemelidir.

Dünyada demokratik süreçlerini tamamlamış bilinen toplumlarda bile kadın gerçek anlamda yerini alamamıştır. Demokratik süreçlerini tamamlamak üzere olan toplumlarda kadınların kamusal alanlardaki yerleri erk gücünün 1/3’ü oranındadır. Yani erk ile eş olarak yönetilmesi gereken bir çok kamusal görev çoğu yerde erk tarafından yönetiliyor. Bu da önümüzde uzun soluklu bir yol olduğunu göstermektedir.

ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Siyasette, kültürde, sanatta ve bilimde kadınların ayak sesleri geç duyuldu neden? Dünyada ve Türkiye’de bunu nasıl örneklendirebilirsiniz?

EMO Amed Şube Eş Başkanı Sorgul Aytek Avşar: Toplumda kadına biçilmeye çalışılan görev ve ödev sorumluluğu algısı kadını siyasette, sporda, sanatta, kültürde ve bilimde hep geri plana atmıştır. Oysa kadının görevi salt toplumun dayatması sonucu ortaya çıkartılmaya çalışılan ödevleri yapmak değildir. Kadın toplumun her nefesinde yer almıştır. Tarihsel evreye baktığımızda bunları görebilmekteyiz. Örnek vermek gerekirse: Mary Wollstonecraft, feminizm kavramından ilk bahseden ve kadın haklarının yasalaşması fikrini ortaya atan ve mücadele eden bir kadın. Emmeline Pankhurst, kadınların seçme ve seçilme hakkı konusunda hayatını ortaya atan bir kadın aktivist. Eleaner Roosevelt, Uluslararası İnsan Hakları Bildirgesini Birleşmiş Milletler genel kuruluna sunan ve kabul görmesini sağlayan kadın aktivisttir. Leyla Qasim, Kürt kadın devrimcisi, toplumsal eşitlik ve kadın hakları üzerine yoğunlaşmış bir kadın aktivist.

Bu örnekleri çoğaltabiliriz: Son günlerde dünyada etkili olarak birçok insanın ölümüne neden olan Covid-19 virüsüne karşı aşı geliştiren Dr. Özlem Türeci de örnek gösterilebilir.

ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ- Son yıllarda, Türkiye’nin toplumsal yapısında kadınlar nereye doğru gidiyor? Şiddetin ve tacizlerin bu denli artması ürkütücü! 68, 78 ve 80 kuşağına bakıp bugünü nasıl değerlendirirsiniz?

EMO Amed Şube Eş Başkanı Sorgul Aytek Avşar: Türkiye üzerinden gün geçtikçe artan kadına yönelik her türlü şiddet olaylarını görebiliyoruz. Bunun birçok nedeni olmasıyla birlikte esas nedenler şöyle sıralanabilir: Siyasal iktidarın kadına karşı şiddeti önlemek için geliştiremediği yöntem ve esaslar (Politik-toplumsal eşitlik kavramının yok sayılması). Toplumda kadına biçilmeye çalışılan ödevler ve sorumluluklar. Gelenek ve din olgularının kadını yok sayması ya da bu olguların yanlış yorumlanarak kadını görmezden gelip en son plana atması gibi daha birçok neden ve sonuç ilişkisi sıralanabilir.

Ülkede kadınlar maalesef hak ettikleri hiçbir yerde -neredeyse- yer alamadılar. Burada yukarıda sayılan sebepler yanında erk gücünün kendini her alanda hak sahibi görme arzusunda olması da bulunmaktadır.

Aslında 68-78-80 kuşaklarında da kadına hak edilen değer ve konum verilmemiştir. Biz kadınlar olarak 68-78 kuşağına duygusal politik duruş olarak bakamayız. Kadının elde ettiği kazanımlarına bakmamız gereklidir.

ÖTEKİLERİN GÜNDEMİ: Kadınlar dünyayı yönetseydi nasıl bir dünya olurdu?

EMO Amed Şube Eş Başkanı Sorgul Aytek Avşar: Kadınların yetiştirdiği nesiller dünyayı yönetiyor zaten... Kadının başta hayata bakışıyla yetiştireceği nesil ile yetiştirmesi gereken nesil arasında oldukça farklılık bulunmaktadır. Kadın örgütlülüğü, son yıllarda yaşanmakta olan baskı ve cinsiyetçilik nedeniyle daha bir kenetleniyor. Kadın gelişen teknolojiyle daha bir farkındalık kazandı, okuyan, sorgulayan kadınlar var artık... Bu süreç devam ederse, bu örgütlülükle daha çok bilinçlenen kadın yeni nesilleri yetiştirebilecek. Bu bir hayal değil... Eğer kadın kendini gerçekleştirebilirse daha renkli, eşitlikçi, çoğulcu, ve sevgi dolu olurdu ve böyle nesillerle devam ederdi...