DOLAR KİME DOLDU ? KİME BATTI!!

Göksel Rıza Özkan

24.11.2021 - 14:17 Yayınlanma

04.05.2023 - 23:22 Güncelleme

354 Gösterim

ÖNEMLİ NOT: Bu yazı 23 Kasım saat 13.50 de yazılıp bitirilmiştir.

Dolar’ın son bir aydır önlenemeyen yükselişi, ekonominin olduğu kadar, siyasetin de en yakıcı gündemlerinden birisi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

ABD doları yılbaşından bu yana TL karşısında 53.43 değer kazandı. TL, 53.43 oranında devalüe edilmiş oldu. Bunun sosyal yaşamdaki karşılığı, ücretlerin

erimesi ve fiyatların tırmanmasıdır. Yoksul halkın kredi kartı borçlarındaki tırmanma da bunun en yakıcı ifadesi olmaktadır.

"Mandacı iktisatçılar", dışında kalan ekonomistler doların tırmanışını Amerikan Merkez Bankası’na (FED) aşta olmak üzere bir takım iç ve dış mihraklara

bağlıyorlar.

FED, son 6 yılda dünyaya bolca saçtığı dolarları geri topluyor diyorlar. Ancak, FED ’in neden altı yıldır dünya piyasasına dolar pompaladığını açıklamıyorlar.

Dilim döndüğünce ben izah edeyim. Dünyada sadece tek bir para birimi -ABD doları- hem ulusal para, hem de dünya parası olarak işlem görmektedir.

Dolar, bir yandan ABD’in ulusal parasıdır ve iç piyasasında dönmektedir. Ama aynı zamanda dolar, bir dünya parasıdır ve dünyanın en ücra köşelerinde dahi

geçmektedir.

Bu durum, ABD emperyalizmine paha biçilmez bir ayrıcalık sağlıyor. Eğer ABD ekonomisi krize girerse, karşılıksız dolar basarak dünya piyasalarına salıyor.

Böylece, kendi krizinin maliyetini dünya halklarından çıkartıyor. Bu dönemde karşılıksız basıldığı için doların da değeri düşüyor.

ABD ekonomisi krizden çıktığında ise, dünyaya yaydığı karşılıksız dolarları, iç piyasada kullanmak üzere topluyor. Bu kez de doların değeri

yükseliyor ve yine maliyeti dünya halkları ödüyor.

Bugün, dünya üzerinde dolaşan toplam basılı dolar miktarı 100 trilyon dolardır. Bunun yüzde 85′i ABD dışındakilerin cebindedir.

“Dünya parası” niteliğine sahip tek para birimi dolardır ve küresel ekonomide yegâne sığınak da odur. Ne yen, ne yuan, ne sterlin, ne de euro “dünya parası” değildir.

O yüzden, ABD ekonomisi krize girdiğinde bile “dünya parası” olduğu için dolara talep artmaktadır.

Dünyadaki tüm devletlerin gayri safi milli hasılalarını (GSMH) topladığımızda (2020) 90 trilyon civarı dolar ediyor.

Demek ki dünya pazarında dolaşan100 trilyon doların en azından 80 - 85 trilyon doları karşılıksızdır. Aslında daha çoğu karşılıksızdır.

Zira dolar dışında da geçerli çok sayıda para birimi ülke ya da bölge bazında işlev görmektedir. Ama tek para biriminin dolar olduğunu

Varsayarsak dahi dokuz kat dolar fazlası olduğunu görüyoruz.

İşte Obama dan Tramp a ondan Baydın a ABD yönetimleri devasa finans tekelleri için kurtarma paketleri açarken, ihtiyaç duydukları doları böyle elde ettiler.

Bir ülkede merkez bankası, mal ve hizmet üretiminin üstünde (karşılıksız) para basarsa, enflasyon olur ve para değer kaybeder.

Ama işte bu para aynı zamanda bir dünya parasıysa, o zaman FED keyfince dolar basarak dünyaya pompalayabiliyor!

Peki, dolar nasıl dünya parası oldu? 2. Emperyalist Paylaşım Savaşı’nın sonunda, 1944′te toplanan Bretton Woods Zirvesi üç önemli karar aldı.

IMF’nin kuruluşu, Dünya Bankası’nın kuruluşu ve tüm ulusal para birimlerinin dolara, doların da altına endekslenmesi. 1 ons altın 35 dolara sabitlendi.

Sterlin ve bütün diğer paralar da dolara sabitlendi. İngiliz temsilcisi M. Keynes’in dünya parası için önerdiği “milliyetsiz” para “Bancor” reddedildi. Savaşın galibi

ABD’nin, bu iştah kabartan ayrıcalığı kimseye kaptırmaya niyeti yoktu.

Ancak Ağustos 1971′de ABD artık “altın standartlını lağvettiğini” açıkladı. Artık Amerikan Merkez Bankası dolar karşılığı altın ödemeyecekti.1 ons altın=35 dolar sabiti de

iptal ediliyordu.

İşte, 1971′den bu yana, ABD doları ABD menşeli emperyalist tekellerin isteği doğrultusunda sınırsızca basılmaktadır. Ancak diğer emperyalist devletlerin ve

yeni gelişmekte olan ülkelerin (siz sömürgelerin okuyun) merkez bankası rezervleri yine de çoğunlukla dolar cinsinden tutulmaya devam etmektedir.

Yani, ABD 1971′de doların altına denkliğini iptal ederek, hiçbir şey kaybetmemiş ama dünya parası olan doları dileğince basma ayrıcalığını elde etmiştir.

Ülkemizde ise Doların değerlenmesi, (özellikle 2019 yılı başından buyana kur 6,5 Tl. ler civarındayken bilinmekteydi. Merkezin piyasaya bu kurdan dolar satması cari açığı

olan özel şirketlere hızla açıklarını kapatma hatta + 30/35 milyar dolar depolama fırsatı verdi .2020 martında operasyon bitmiş merkez -54 milyar borç stokuna özel

sermaye -100 milyar dolardan + 30 milyar dolarlara ulaşmış -muhalefetin 128 milyar dolar nerede bağırmaları geçiştirilip yeni ekonomi programı yüksek kur yüksek

enflasyon sattı mahalline girilmiştir.) Dün ve bugün iktidarın yaptığı açıklamalar halkın hızla yoksullaştırılmasına rağmen özel şirketlerin kurtarılmasının maskelemekten ibarettir.

AKP ve Erdoğan görevini yapmanın rahatlığı ve fakat yaklaşan seçimlerin sonucunu düşündükçe panik halindedir. Siyasi iktidarın düşük faiz yüksek kur

sonucunda oluşacak hayat pahalığına geçici demesi öncellerinin yaptığı devalüasyonlar sonucu aşırı artan fiyatların belli bir süre sabit gitmesinden ve halkımızın bu süre içerisinde

bu fiyatlamaları kabullendirilmesinden kaynaklıdır.

Ancak unuttukları her yüklü devalüasyon sonucu halka bu acı reçeteyi uygulayacak siyasi aktörlerin değişimidir. Tam da bu yüzden siyasi iktidar panik haldedir.

Emekçi halkımız artık "doların belini kıracağız" lafzını duymayacaktır. Lakin Alın terleri ile kazandıkları kırıntıların en az yarısını iç ve dış borç faizlerini ödemek için

emek yoğun bir biçimde karın tokluğuna çalışmaya mahkûm edileceklerdir.

Özcesi Dolar dolacağı yere çoktan dolmuş, susarak "du bakali ne olacak" diyerek bekleyen milyonlarca emekçiyi de tam on ikiden vurarak hayatlarını çöpe dönüştürmek

üzere ciğerlerine batmaya başlamıştır.