COLEMERG'TE KADIN VE KÌRAS FÌSTAN Özüdür insan için coğrafyası kültürü ve yaşadığı, yaşattığı ruhunun özgürlüğü. Her coğrafyanın kendine has coğrafi özelliği vardır.

 

 

COLEMERG'TE KADIN VE KÌRAS FÌSTAN

Özüdür insan için coğrafyası kültürü ve yaşadığı, yaşattığı ruhunun özgürlüğü. Her coğrafyanın kendine has coğrafi özelliği vardır. Bazen doğa güzelliği, bazen onu ayakta tutan kahramanları, bazen de yaşanmışlıkları.
Ben yaşadığım coğrafyanın kadınını ve fistanını paylaşmaya çalışacağım eksiğim ve yanılgılarım varsa şimdiden özür diliyorum. Benim doğduğum coğrafya Doğuanadolu bölgesiin Hakkari ili, Yüksekova ilçesi ama ben ilimi geneliyle ele almak istiyorum. Çölemerik Ìsimi gibi güzeldir benim Ìlim hemde tüm ilçeleriyle(gever'i, Şemzinan ile çel'i). Kendisi yaylalarıyla kilimiyle dengbêj ve destanlarıyla meşhurdur. Yaylaları berilere yüreğini açar. Yeri gelir ana olur lori lori ninisiyle yavrusunu ya toprağa ya da bağrına basar. Yeri gelir sevdalı olup sevdayı kilime işler, hele birde dile gelen dengbeşi söyletir suyuyla toprağı gelin güvey edercesine. Sevgiliye baharı özletir, berçelan yaylası, cehennem cennet vadisi, seyithan gölü, gidildimi mercan vadisine ve sayamadığı daha nice gözelliklerini görmeye gidildimi bilmem.Ya en yükseği ben Ìlçesiyim diyen Yüksekova(Gever)'nın Sat gölü, Cilo dağı. Şemdinli(Şemzinan) kendi küçük ama dünyaya tadıyla nam salan balı. Bir diğer ilçesi Çukurca(Çel)'nın kale evleri, tahin üreten su değirmenleri, çeltik tarlaları. Tabiki bu kadarla bir zamanlara başkentlik eden Hakkariyi diğer adıyla çölemeriği sığdırmak hem komik hemde vafasızlık olur.
Ben bugün yöremin kadınına has olan KÌRAS FISTAN kıyafetini duygularımla biraz olsun dile getirmek istiyorum. Bunu da sayfamda bulunmakla beni onurlandıran ve Hakkari ile beraber bana göre mezopotamya için tarihi bir cevher ve sanatının önderliğini resimlerle arşiv tarihine hocalıkta yapacak kadar donanımlı olan Enver ÖZKAHRAMAN hocamıza hem çok teşekkür ediyor hem de çok şey borçluyuz diyorum. Haddimi aşarak sayın; Enver ÖZKAHRAMAN hocamın arşivinden aldığım birkaç fotoğraflarla kiraz fistanı ve kadını anlatmak istiyorum. Habersiz aldığım için umarım beni af eder. Her kadın güzeldir ama onu asilleştiren örfü ve kültürüdür. Kiras Fistan iki parçadan oluşan bir kıyafettir. Kiras iç elbisedir. Genelde düz olu, dirsekle bilek arası kumaş geniş ve üçgen duracak vaziyette adı levendi verilen kısımla bütünleşir. Levendi fistan giyildikten sonra dirsekle bilek arasında kola sarılacak halde bağlanır. Elbisenin düz durması için içten kendi kumaşından yapılan şütükle bağlanır.
Fistan önü açık tek parçadan oluşan ama elbiseyle kadına zerafet ve güzellik katan ana parçadır. Üzerinde baharın çiçeklerini, renk cümbüşünü, ressamların çizimini, bestecilerin duygu selini ve onu taşıyan kadının zerafetini görürsünüz. Elbiseyi bazen başa takılan kesrevan ya da kofi coşturur onu gümüş
kemer ve tarifsiz takılan takıları tamamlar.
Ìşte o zaman çölemeriğin dillere destan kilime nakledilmiş kadını ve kiras fistanı tarihsel sonsuzluğuna kültür emsali olarak mal olur.
Günümüze taşınan enönemli şey kültürümüzdür. Belki her daim giyinmeyiz
ama gelinlerimizin kına gecelerinde ki vazgeçilmezi. Kadınlarımız düğünlerimizde, özel günlerimizde ve bazen de güne has durumlarda özümüz olan;
"FÌSTAN KÌRAS VE KADIN BÌR BÜTÜN OLUR"
Yazımı şu dörtlükle sonlandırmak isterim.

Suyun duruluğu
Güneşin parıltısı
Aşkın sıcaklığı
Kalemin dili bile
Benim coğrafyamın
Ne kadınını
Ne de Kiras Fistanını
anlatmaya yetmez.
Behice DÌNÇER